O καθηγητής και επικεφαλής του Τμήματος Βιοηλεκτρονικής της Ecole Nationale Superieure des Mines de Saint-Etienne, Γιώργος Μαλλιάρας μιλάει για τις προκλήσεις του τομέα του!

Όπως και εσείς έτσι και οι περισσότεροι φοιτητές επιλέγουν για τις μεταπτυχιακές τους σπουδές ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Ποια είναι τα μειονεκτήματα της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, σύμφωνα με την γνώμη σας;
Αν και το επίπεδο των μεταπτυχιακών σπουδών στα πανεπιστήμια της Ελλάδας είναι εφάμιλλο με αυτό του εξωτερικού, ωστόσο λείπουν οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας που θα απασχολήσουν τους πτυχιούχους μετά το πέρας των σπουδών τους. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα του εξωτερικού είναι κατά κανόνα συνδεδεμένα με την εγχώρια παραγωγή και εξασφαλίζουν έτσι στους φοιτητές την πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Θυμάμαι στην Αμερική, όπου δίδασκα για 11 χρόνια, τα μεταπτυχιακά προγράμματα προσφέρανε σε υποψήφιους φοιτητές στατιστικά στοιχεία, όπως ο μέσος χρόνος  εύρεσης εργασίας μετά την αποφοίτηση (μερικοί μήνες), ο μέσος μισθός, κλπ.

Στο εργαστήριό μου στη Γαλλία, μερικοί από τους διδακτορικούς φοιτητές μας έχουν ήδη συνάψει συμβόλαιο με εταιρίες που τους περιμένουν μετά την αποφοίτησή τους. Άλλοι λόγοι που οδηγούν Έλληνες σε μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό είναι η αναζήτηση κάποιου γνωστικού αντικειμένου που δε διδάσκεται στην Ελλάδα, όπως επίσης και η αναζήτηση της περιπέτειας. Το “να βγει έξω” κάποιος για να γνωρίσει τον κόσμο, είναι για εμένα ο καλύτερος λόγος για μεταπτυχιακά στο εξωτερικό. Αυτό που λέω στους νέους στην Ελλάδα είναι να αφήσουν τον Οδυσσέα που βρίσκεται μέσα τους να τους καθοδηγήσει.

Η έρευνά σας εστιάζεται στα οργανικά ηλεκτρονικά και τη βιοηλεκτρονική. Θέλετε να μας εξηγήσετε με τι ακριβώς ασχολείται ο τομέας σας και πώς μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση του επιπέδου της καθημερινής ζωής;
Η βιοηλεκτρονική ασχολείται με τις εφαρμογές της ηλεκτρονικής στη βιολογία και την ιατρική. Πιο συγκεκριμένα, η δική μας έρευνα σχετίζεται με συσκευές που εμφυτεύονται στον εγκέφαλο. Αυτό γίνεται κυρίως για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι για να κατανοήσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου είναι από τα ομορφότερα και ταυτόχρονα δυσκολότερα προβλήματα που έχει ορίσει ο άνθρωπος, ίσως παρόμοιας βαρύτητας με αυτό της δημιουργίας του σύμπαντος. Πώς είναι δυνατόν από μια άμορφη μάζα από οργανικά υλικά να αποκτούμε μνήμες, συνείδηση και όνειρα; Εκτός από τη θεωρητική πλευρά αυτού του εγχειρήματος υπάρχουν και πρακτικές εφαρμογές, όπως για παράδειγμα στο σχεδιασμό νέου τύπου υπολογιστών και robot που μιμούνται τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Ο δεύτερος λόγος είναι για εφαρμογές στην ιατρική, όπως ο εντοπισμός των περιοχών του εγκεφάλου που προκαλούν κρίσεις επιληψίας, η θεραπεία της νόσου του Parkinson και τα λεγόμενα brain/machine interfaces – συσκευές που ανιχνεύουν εγκεφαλική δραστηριότητα και καθοδηγούν τεχνητά μέλη.

Στο εργαστήριό μας κατασκευάζουμε συσκευές αποτελούμενες από οργανικά ηλεκτρονικά υλικά, τα οποία έχουν παρόμοιες μηχανικές και ηλεκτρικές ιδιότητες με αυτές του εγκεφάλου. Έτσι, οι συσκευές αυτές γίνονται ευκολότερα αποδεκτές από το ανθρώπινο σώμα. Ένα πρόσφατο επίτευγμα του εργαστηρίου μας ήταν η (πρώτη στον κόσμο) εμφύτευση τρανζίστορ, που έδειξε ότι μπορούμε να “διαβάσουμε” τον εγκέφαλο με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και σε μεγαλύτερο βάθος από ότι πιστεύαμε παλαιότερα ότι ήταν δυνατό. Οι συσκευές αυτές σήμερα βρίσκονται σε επίπεδο κλινικών δοκιμών σε διάφορα νοσοκομεία της Αμερικής και Γαλλίας.

Στην Ελλάδα θα επιστρέφατε για να ζήσετε μόνιμα κάποια στιγμή;
Έχω μάθει στη ζωή μου ποτέ να μη λέω ποτέ, αλλά για την ώρα κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται. Είμαστε καλά στη Γαλλία.

Ο τομέας με τον οποίον ασχολείστε έχει μέλλον στην Ελλάδα; Μπορεί να υποστηριχθεί σε επίπεδο έρευνας πιστεύετε;
Ο τομέας αυτός χρηματοδοτείται σε καλό επίπεδο από την Ευρώπη, οπότε μπορεί να υποστηριχθεί στην Ελλάδα και ήδη υπάρχουν εργαστήρια που δραστηριοποιούνται στη βιοηλεκτρονική. Για να ευδοκιμήσει όμως, ένα τέτοιο εγχείρημα, θα πρέπει να υπάρξει και η αντίστοιχη προσπάθεια στον εγχώριο ιδιωτικό τομέα. Αυτό μπορεί ν’ αρχίσει στην Ελλάδα μέσω εταιριών “spin-off”. Αυτές θα μπορούσαν να εστιάσουν σε θέματα όπως η παραγωγή ηλεκτροδίων από εύκαμπτα υλικά και η ανάπτυξη λογισμικού για την ερμηνεία της εγκεφαλικής δραστηριότητας, θέματα που δεν προϋποθέτουν πολύ μεγάλες επενδύσεις σε εργαστηριακό εξοπλισμό.

Πώς βλέπετε εσείς ως Έλληνας του εξωτερικού την τωρινή οικονομική και πολιτική κατάσταση;
Πολύ δύσκολη. Η χώρα είναι υπερχρεωμένη και η οικονομία μας έχει δομικά προβλήματα, όπως  είναι η ύπαρξη ενός δημοσίου τομέα που είναι δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με το ΑΕΠ και ενός μη ανταγωνιστικού ιδιωτικού τομέα λόγω υπερβολικής γραφειοκρατίας και φορολογίας. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Σε επίπεδο πολιτικής χρειάζεται ευρεία συνεργασία – ο δικομματισμός και η αέναη πόλωση δεξιάς/αριστεράς μας οδήγησε εδώ που ήμαστε. Όλοι είμαστε Έλληνες, όλοι θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας κάτι καλύτερο από αυτό που έχουμε εμείς. Η ελπίδα μου είναι ότι ο εκμοντερνισμός της οικονομίας θα υλοποιηθεί και η επόμενη γενιά φοιτητών θα μπορέσει να δημιουργήσει μέσα στην Ελλάδα, σε ένα κράτος με μοντέρνες δομές που θα τους υποστηρίζει.

Τι είναι αυτό που σας λείπει περισσότερο από την Ελλάδα;
Η καθημερινή επαφή με οικογένεια και φίλους, πράγματα που απολαμβάνω στις καλοκαιρινές διακοπές.

Ποιος είναι ο προσωπικός σας στόχος ως επιστήμονας; Ποια είναι η κληρονομιά που θέλετε να αφήσετε πίσω σας;
Το καλύτερο πράγμα στη δουλειά μας είναι το ότι δουλεύουμε με νέα παιδιά, τα οποία με το δυναμισμό, την αισιοδοξία και τα όνειρά τους μας κρατούν και εμάς νέους. Η μεγαλύτερη συνεισφορά που μπορούμε να έχουμε, είναι να τους μεταφέρουμε μερικές γνώσεις πάνω στο αντικείμενό μας, ελπίζοντας ότι και αυτοί με τη σειρά τους θα δημιουργήσουν και θα διδάξουν τους νέους. Επτά από τους παλιούς μου διδακτορικούς/μεταδιδακτορικούς φοιτητές είναι τώρα καθηγητές σε διάφορα πανεπιστήμια. Αυτό νομίζω ότι είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που θα αφήσω πίσω μου ως επιστήμονας.

Διαβάστε επίσης:

Άρτεμις Αλεξιάδου: Μια βραβευμένη “ιέρεια” της γλώσσας!