Για πολλά χρόνια επικρατούσε η αντίληψη ότι τα παιδικά δόντια δεν πρέπει να τα περιποιούμαστε «γιατί το παιδί θα τα αλλάξει». Σήμερα οι νέοι γονείς επιμένουν να βουρτσίζουν τα μικρά παιδιά δύο φορές την ημέρα τα δόντια τους. Γνωρίζουν όμως, πραγματικά ποια είναι η σημασία της καλής στοματικής υγείας;
Η τερηδόνα είναι με βάση εκτεταμένες επιδημιολογικές μελέτες, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, η πιο συχνή χρόνια παιδική ασθένεια, πιο συχνή και από το βρογχικό άσθμα. Οφείλεται σε στελέχη κύριως ενός μικροβίου, του Streptococcus Mutans, και μεταδίδεται κυρίως από τη μητέρα στο παιδί ή ανάμεσα στα άτομα της ίδιας οικογένειας. Με την κατανάλωση υδατανθράκων (κυρίως ζάχαρης) τα μικρόβια παράγουν οξέα τα οποία διαλύουν την αδαμαντίνη (το σκληρό περίβλημα του δοντιού) κι έτσι αυτά προχωρούν στο εσωτερικό του δοντιού.
Από εκεί φτάνουν στην πολφική κοιλότητα (αγγεία και νεύρα του δοντιού) και μπορούν να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος, άρα και στον υπόλοιπο οργανισμό μας. Σε αυτό το σημείο, εμφανίζονται τα πρώτα κλινικά συμπτώματα της τερηδόνας, με τη μορφή ήπιου πόνου στην αρχή, κυρίως κατά τη διάρκεια της μάσησης. Στη συνέχεια ο πόνος μπορεί να γίνει ιδιαίτερα οξύς και να έχουμε την εμφάνιση σοβαρού αποστήματος, για την αντιμετώπιση του οποίου θα πρέπει να χορηγηθεί και αντιβίωση.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι τα νεογιλά δόντια λόγω του μικρού μεγέθους τους, είναι πολύ εύκολο να διαλυθούν από την τερηδόνα και δεν αλλάζουν όλα ταυτόχρονα στην ηλικία των 6 ετών. Τα πρώτα δόντια που θα αλλάξουν θα είναι τα πρόσθια κάτω από την ηλικία των 4.5-5 ετών και θα ακολουθήσουν τα πάνω πρόσθια στην ηλικία των 6-7 ετών. Τα οπίσθια θα αρχίζουν να αλλάζουν από την ηλικία των 9 και θα ολοκληρωθεί η αλλαγή τους στα 12. Παράλληλα, τα πρώτα μόνιμα δόντια «ανατέλλουν» στις αντίστοιχες ηλικίες και όχι μόνο στην πρόσθια περιοχή. Οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι, τα πιο σημαντικά δόντια και στον ενήλικα, «ανατέλλουν» στην ηλικία των 6 ετών πίσω από τη νεογιλή οδοντοφυία, χωρίς να γίνει καμία αλλαγή.
Αν λοιπόν σε κάποια μικρότερη ηλικία εμφανιστεί τερηδόνα και δε θεραπευτεί εγκαίρως, κάποια στιγμή το παιδί θα αρχίσει να υποφέρει από πόνο και θα έχει σοβαρές δυσκολίες κατά τη μάσηση. Οι νεότερες μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά με μεγάλες τερηδονογόνες βλάβες έχουν σημαντικές διατροφικές ελλείψεις, βιταμινών και ιχνοστοιχείων λόγω αδυναμίας μάσησης και έλλειψης βάρους. Τα αποστήματα επίσης που εμφανίζονται μπορεί να οδηγήσουν και σε σοβαρές καταστάσεις για τη ζωή του παιδιού. Θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με αντιβίωση για μεγάλο χρονικό διάστημα και τα χαλασμένα δόντια να αφαιρεθούν.
Η πρόωρη απώλεια των νεογιλών δοντίων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια χώρου για τα καινούρια μόνιμα δόντια. Αυτό δημιουργεί στα παιδιά σοβαρά ορθοδοντικά προβλήματα, που θα είναι πιο δύσκολο να επιληθούν στο μέλλον. Επιπλέον, σε πολύ μικρά παιδιά, μπορεί να προκληθούν και σημαντικά προβλήματα στην ομιλία τους καθώς δυσκολεύονται να εκφέρουν κάποια σύμφωνα (Σ, Ρ). Τέλος, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι κατά τη συνύπαρξη των μόνιμων και των νεογιλών δοντιών, τα μικρόβια της τερηδόνας μεταφέρονται και μπορούν να προξενήσουν βλάβες και στα μόνιμα δόντια με συνέπεια να ταλαιπωρείται ο ασθενής για όλη την υπόλοιπη ζωή του.
Μπορούμε ν’ αποφύγουμε την εμφάνιση τερηδόνας με κάποιους απλούς κανόνες:
✦ Βουρτσίζουμε τα δόντια του παιδιού μας 2 φορές την ημέρα με μία φθοριούχο οδοντόκρεμα.
✦ Χρησιμοποιούμε νήμα στα σημεία επαφής.
✦ Αποφεύγουμε τα γλυκά σε μεγάλη συχνότητα (ζάχαρη μία φορα την ημέρα).
✦ Αποφεύγουμε την ολονύκτια χρήση του μπιμπερό ή το θηλασμό όλο το βράδυ.
✦ Επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρο για έλεγχο και φθορίωση 2 φορές το χρόνο, απαραιτήτως μετά την ηλικία των 3 ετών.
*Δρ. Λίλα Παπαδοπούλου, Happy Tooth Clinic, Γλυφάδα, www.happytoothclinic.gr
Διαβάστε επίσης:
Στοματική υγιεινή των παιδιών: Ποιος είναι ο σωστός τρόπος βουρτσίσματος;
